Các giống bơ ngoại nhập

CÁC GIỐNG BƠ NGOẠI NHẬP ĐƯỢC ƯA CHUỘNG HIỆN NAY

Trong một ngày tham quan vùng đất đại ngàn Lâm Đồng, Nông Nhàn chúng tôi được dịp tham quan vùng trồng bơ của Lâm Đồng tại Di Linh. Nơi đây đang dần đa dạng hóa cây bơ khi ngoài những giống bơ truyền thống năng suất thấp, khó xuất khẩu thì các giống bơ ngoại nhập đang dần được tăng nhanh diện tích trồng. Vậy những giống bơ nhập này có gì nổi trội? Bà con hãy cùng Nông Nhàn đi sơ qua về cây bơ và tìm hiểu về những giống bơ ngoại nhập đang được ưa chuộng nơi đây!

Giới thiệu tổng quan về cây bơ

Cây bơ vốn là loài cây ngoại nhập, có nguồn gốc từ vùng Nam Mỹ và Trung Mỹ, nhiều nhất ở Mexico, Cuba, Guatemala… Đến thế kỷ 18 theo chân người Pháp du nhập đến các vùng thuộc địa, trong đó có Việt Nam, Quá trình trồng cho ra rất nhiều giống bơ khác nhau, do chủ yếu được trồng bằng hạt, có sự phân ly rất lớn. Tuy nhiên dựa vào nguồn gốc và đặc điểm hình thái. Có thể chia cây bơ ra làm 3 chủng chính

• Chủng West Indian:

Thường có vóc dáng cây lớn, lá to, khi vò ít mùi hôi, màu sắc lá đồng đều, quả to đến rất to, cuống trái ngắn, khi chín chuyển sang màu xanh nhạt hơi vàng, chịu lạnh kém, thích nghi với các vùng thấp nóng.

• Chủng Mexico:

Có lá hơi thuôn dài, màu lá nhạt, vóc dáng cây thường nhỏ, cành yếu, trái nhỏ, nhưng tỷ lệ dầu trong quả cao nhất trong 3 chủng, do thời gian nuôi trái thường kéo dài đến 8-9 tháng, đây là chủng bơ có nhiều đại diện có giá trị cao trên thị trường bơ thế giới. vd: giống bơ hass, lamb hass, gem… một đặc tính khác của chủng Mexico là khả năng chịu lạnh tốt, thường cho năng suất cao hơn khi trồng ở vùng khí hậu mát mẻ

• Chủng Guatemala:

Là chủng có đặc tính nằm giữa so với 2 chủng kể trên, lá thường đậm màu, đọt non màu đỏ, trái có cuống dài, thời gian nuôi quả trên cây khoảng 6-7 tháng, trọng lượng trái, mức độ sinh trưởng, chịu lạnh… đều ở mức vừa phải.

Sản phẩm chính thu hoạch từ cây bơ là phần quả, chính xác là phần thịt quả bên trong. Thường có màu vàng tươi, mùi thơm nhẹ, khi còn xanh ăn rất đắng, khi chín chuyển thành vị béo, mềm dẻo tùy theo giống. Trong thành phần thịt quả chứa nhiều chất béo có lợi, vitamin A, B1, B2, B6, B12, C, E… và các hoạt chất được đáng giá là có tác dụng chống lão hóa, phòng ngừa ung thư…

Bơ thường được dùng để làm thực phẩm: ăn tươi, chế biến các món kem, sinh tố, các món rau trộn. Ngoài ra còn được sử dụng cho công việc làm đẹp, chiết xuất làm mỹ phẩm…

Giá cả thị trường thường dao động từ 10.000 đến 120.000đ/kg. Tùy theo chất lượng và nhu cầu thị trường của từng giống bơ. Riêng thị trường Mỹ, giống bơ Hass là giống bơ có triển vọng nhất. Hiện tại chiếm 95% diện tích trồng bơ và hơn 80% thị phần bơ ở đất nước này.

Yêu cầu đất đai và khí hậu để trồng bơ

• Về đất đai: Cây bơ thích hợp với đất thoát nước tốt, ít ngập úng, giàu dinh dưỡng, tầng canh tác sâu từ 1-2m, bên dưới không có đá bàn hoặc tích tụ đất sét, pH của đất từ 5-7. Độ cao trung bình cách mặt nước biển từ 500 – 1000m.
• Về khí hậu: Yêu cầu phải có sự phân chia rõ rệt 2 mùa mưa nắng để tạo thời gian cho cây phân hóa mầm hoa, ra hoa tập trung và tăng tỷ lệ thụ phấn. Lượng mưa trung bình từ 1200 – 1500mm/năm. Vùng trồng bơ phải cao ráo, ít gió, không bị sương muối và các hình thức thời tiết khắc nghiệt khác
• Ở Việt nam các khu vực từ Huế trở vào phía nam hầu hết đều có thể trồng bơ, riêng miền bắc chỉ có một số vùng nhỏ lẻ có thể trồng được bơ chẳng hạn: Mộc Châu (Sơn La), Lục Nam (Bắc Giang), Anh Sơn (Nghệ An), Nghĩa Lộ (Yên Bái)… Tuy nhiên năng suất và chất lượng không được cao như bơ trồng ở phía Nam.

Chọn giống bơ để trồng

Hiện nay thông qua quá trình khảo nghiệm của các viện nghiên cứu trực thuộc nhà nước, cũng như các tổ chức, tư nhân người ta đã chọn ra được một số giống bơ có khả năng thích nghi tốt với khí hậu và thổ nhưỡng tại Việt Nam. Tạm thời chia thành 2 loại chính

• Các giống bơ trong nước: Bơ 034 trái dài, bơ Năm Lóng, bơ Thành Bích, bơ Không Tên, bơ Trịnh Mười, bơ TA01, TA40…

• Các giống bơ có nguồn gốc ngoại nhập: Bơ booth 7 (bơ bút 7), bơ reed, bơ hass ơ reed, bơ hass, bơ lamb hass, bơ gem, bơ pinkerton, bơ cuba…

Các giống bơ này hầu hết đều cho thu hoạch trái vụ, chất lượng thịt quả có độ béo cao, sáp dẻo, màu sắc bắt mắt, quả cân đối, giá trị thương phẩm cao

Để có giống chuẩn, hầu hết người ta nhân giống bằng phương pháp ghép hoặc nuôi cấy mô (ít phổ biến)… đây là các phương pháp nhân giống vô tính, giúp giữ lại gần như 100% đặc tính của cây mẹ, khác với trường hợp nhân giống từ hạt có sự phân ly rất lớn về giống.

Các giống bơ ngoại nhập (bơ Mỹ, bơ Úc)

Các giống bơ có xuất xứ từ Việt Nam như bơ 034, bơ năm lóng, bơ không tên md02, bơ thành bích… đây đều là các giống bơ có hương vị thơm ngon, mẫu mã đẹp, tuy nhiên xét về khả năng xuất khẩu thì chưa có giống bơ nào đạt tiêu chuẩn, vì hầu hết đều bảo quản được thời gian ngắn. Vậy giải pháp nào để có thể giúp sản phẩm bơ Việt Nam hội nhập với thị trường bơ quốc tế. Theo chúng tôi đó là canh tác các giống bơ ngoại nhập. Vậy ưu điểm của giống bơ ngoại nhập như thế nào? Mời bà con cùng tham khảo danh sách sau để có thêm thông tin

Giống bơ Booth 7

Nói đến bơ ngoại, không thể không kể đến giống bơ Booth 7 (còn gọi là bơ bút hay bơ búc theo phát âm của Việt Nam) đây là giống bơ vốn có xuất xứ từ Mỹ, được Viện Cây Ăn Trái Miền Nam và Viện KHKT Nông Lâm Nghiệp Tây Nguyên nhập về Việt Nam trồng thử nghiệm từ những năm 1990s cách đây vài chục năm. Qua thời gian khảo nghiệm cho thấy khả năng thích nghi tốt với khí hậu nước ta, cho năng suất cao và chất lượng trái đạt yêu cầu.

Một số đặc điểm của giống bơ Booth 7

• Cây sinh trưởng mạnh, cành lớn cứng cáp, ít gãy đổ
• Phiến lá to, mặt lá hơi bóng, màu xanh đậm, viền lá ít gợn sóng
• Hoa thuộc nhóm B
• Quả to tròn hình dáng cân đối như trái cam sành, bóng láng
• Khi chín có da màu xanh, cơm vàng, khô, không sơ, độ dẻo cao, hạt dính sát vào cơm, nên lắc không kêu
• Quả có vỏ dày, cắt hơi nhám, giúp cho quả bảo quản được đến 10 ngày
• Trọng lượng từ 0,5 – 0,8kg/quả
• Năng suất giai đoạn kinh doanh 150 – 200kg/cây/năm
• Thời vụ thu hoạch từ tháng 9 đến tháng 11 Dương lịch (vụ muộn)

Giống bơ Gem

Bơ Gem Hass có nguồn gốc xuất xứ từ khu vực phía Nam California (Mỹ). Là loại bơ chiếm diện tích trồng bơ cao nhất ở California cũng gần như độc chiếm thị trường bơ trên toàn thế giới.

Giống bơ này đã trải qua một quá trình lâu dài để tìm cho mình một chỗ đứng trong thị trường. Bơ đạt chuẩn so với các loại bơ khác, có thể nói rằng đây là một giống bơ được người tiêu dùng thế giới ưa chuộng nhất bên cạnh những giống bơ khác như Lamb Hass, bơ Booth…

Một số đặc điểm của giống bơ Reed

• Thân cây thẳng, cành con phát triển nhiều, chiều cao tối đa. Có thể đạt được của cây là 6m với đường kính tán lá rộng tối đa đạt được là 4,5m.
• Thời điểm ra hoa thường vào khoảng từ tháng 1 đến tháng 3 hàng năm.
• Quả có hình oval, trọng lượng trung bình từ 150g – 200g/quả.

• Vỏ dày, sần sùi, khi quả chín vỏ chuyển sang màu tím đen. Độ sần sùi của vỏ quả bơ là yếu tố quan trọng trong việc bảo quản cũng như hạn chế hiện tượng dập úng ở quả trong quá trình vận chuyển đường xa.
• Thịt quả có vị hơi mặn đặc trưng, màu trắng sữa, vị béo, thịt quả mịn không có xơ hoặc sạn, hương vị thơm ngon khác biệt. Hàm lượng dầu và chất dinh dưỡng trong mỗi gam thịt quả khá cao so với các loại bơ khác.

• Hạt quả khá chắc và gắn chặt với thịt quả nhưng dễ tách.
• Thời điểm thu hoạch bơ Gem Hass từ tháng 11 đến tháng 2.

Giống bơ Hass

Một đại diện tiếp theo của bơ Mỹ là bơ Hass, nguồn gốc từ bang California và Florida. Về sau có thêm nguồn giống mới từ Úc nhập về, còn gọi là giống bơ Hass Úc được cho là có trái to hơn, năng suất cao hơn và khả năng chịu được khí hậu nóng ẩm nhiệt đới tốt hơn. Bên cạnh đó còn có giống bơ Lamb Hass, được tuyển chọn từ những cây bơ Hass có nhiều ưu điểm, và tiến hành đặt tên riêng. Nhìn chung giống bơ Hass là giống bơ đặc biệt ngon, thống lĩnh thị trường bơ trên thế giới, riêng thị trường Mỹ bơ Hass chiếm đến 80% sản lượng bơ trên thị trường.

Một số đặc điểm chính của giống bơ Hass

• Cây sinh trưởng bình thường, thích hợp với khí hậu lạnh, trồng ở vùng thấp nóng thường sinh trưởng kém hơn và cho năng suất ít hơn
• Lá thuôn dài, màu xanh hơi nhạt, chồi non màu hơi đỏ
• Hoa thuộc nhóm A
• Quả có hình dáng giống như trái lê, thon nhỏ về phần cuống
• Vỏ quả sần sùi, khi chín chuyển sang màu nâu đen, lớp vỏ cũng khá dày
• Trọng lượng quả tương đối nhỏ, chỉ từ 0,3 – 0,4kg/quả
• Cơm màu vàng kem, dẻo mịn không xơ, ăn có vị thơm béo đặc trưng
• Năng suất 120 – 150kg/cây/năm
• Thời gian thu hoạch từ tháng 9 – tháng 1 năm sau

Giống bơ Pinkerton

Mặc dù sinh sau đẻ muộn hơn so với các giống bơ vừa nêu phía trên, nhưng bơ Pinkerton (bà con thường gọi ngắn gọn là bơ pin) lại có nhiều ưu điểm nổi trội hơn: Năng suất cao, thích nghi rộng, hình dáng trái bắt mắt hơn, vị ngon tương đương. Giống bơ Pinkerton xuất hiện từ những năm 1970 ở thị trường Mỹ, du nhập vào Việt Nam từ những năm 2010 – 2014… chủ yếu do cá nhân và các công ty tư nhân tự nhập về canh tác và thử nghiệm

Một số đặc điểm chính của bơ Pinkerton

• Cành phát triển mạnh, có xu hướng vươn ngang
• Lá thuôn dài, hình mũi mác, màu xanh đậm
• Hoa thuộc nhóm B
• Quả hình trái lê, phần gần cuống thon nhỏ, vỏ màu xanh đậm hơi sần sùi
• Khi chín có màu xanh, cơm vàng kem, ăn rất dẻo và có mùi thơm nhẹ
• Trọng lượng trái từ 0,6 – 0,8kg
• Năng suất bình quân: Chưa xác định
• Thời điểm thu hoạch tháng 9 – tháng 12 Dương Lịch

Qua những chia sẻ về những giống bơ ngoại nhập được ưa chuộng hiện nay, Nông Nhàn muốn gửi đến bà con cái nhìn bao quát nhất về cây bơ cũng như khả năng cạnh tranh của cây bơ tại Việt Nam tới thị trường Quốc tế. Bà con trồng mới có thể xem xét những giống bơ trên để có thể tăng khả năng cạnh tranh và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm sau này.

Cảm ơn Quý bà con đã quan tâm!